Türkiye'de Depozito Yönetim Sistemi ile Geri Dönüşüm Dönemi Başlıyor
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yeni Depozito Yönetim Sistemi ile birlikte pet şişe getirene 25 kuruş ödeme yapılacağını duyurdu. Bu sistem, geri dönüşümün teşvik edilmesi amacıyla hayata geçiriliyor. DOA uygulaması, bu süreçte önemli bir rol oynayacak.
Yeni sistem, vatandaşların geri dönüşüm konusunda daha aktif rol almasını sağlayacak. Bakanlık, insan trafiğinin yoğun olduğu 5 bin farklı noktada iade cihazları kurarak projeyi destekleyecek. Bu cihazlar, belediyeler, millet bahçeleri ve üniversitelerin yanı sıra zincir marketler, alışveriş merkezleri, oteller, restoran ve kafeteryalarda yer alacak.
Depozito Yönetim Sistemi Nedir?
Depozito Yönetim Sistemi, belirli bir depozito bedeli alınarak piyasaya sürülen ürünlerin tüketilmesi sonrasında iade alınması ve depozito bedelinin geri ödenmesine dayalı bir sistemdir. Bu sistem, geri dönüşüm süreçlerini kolaylaştırmayı hedefler.
Bu sistem sayesinde, ambalajların kaynağında ayrı toplanması ve geri dönüşüm değerinin korunması sağlanır. Ayrıca, doğal kaynakların korunmasına ve ikincil ham madde kullanımıyla enerji sarfiyatının azaltılmasına katkıda bulunur.
DOA Uygulaması ve İşleyişi
DOA uygulaması, tüketicilerin iade süreçlerinde kullanacağı mobil uygulamadır. Bakanlık tarafından tescil edilmiş makineler ve manuel iade noktalarında, tüketiciler bu uygulamayı kullanarak depozito iadelerini gerçekleştirecekler.
Uygulama, Android ve iOS store mağazalarından ücretsiz olarak indirilebilir. Karekod okutularak çalışan uygulama ile depozito iade makinelerine bırakılan ambalajlar için depozito bedeli tüketicinin e-cüzdanında birikir.
Finansal Akış ve Entegrasyon
DOA uygulaması, tüm finansal akışların Türkiye Emlak Katılım Bankası'nın altyapısı üzerinden yürütülmesini sağlar. Biriken bakiye, banka hesaplarına da havale edilebilir.
Bu sistem, kullanıcıların alışveriş sırasında biriktirdikleri parayı kullanarak hizmetten yararlanmalarını sağlar. Böylece, geri dönüşüm süreçleri daha da teşvik edilmiş olur.
Uygulamanın Yaygınlaşması
Uygulama, Sakarya’da başlatılmış olup, 2025 yılı sonuna kadar ülke genelinde her il ve ilçede hayata geçirilecektir. Bu geniş kapsamlı uygulama, geri dönüşüm bilincinin artırılmasına katkı sağlayacaktır.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Türkiye Çevre Ajansı ile iş birliği yaparak bu sistemi desteklemektedir. Böylece, geri dönüşüm süreçleri daha etkin bir şekilde yönetilecektir.
Ambalajların Geri Kazanımı
Türkiye genelinde yılda yaklaşık 25 milyar adet ambalajın toplanması öngörülmektedir. Bu, çevre dostu bir yaklaşımın benimsenmesini sağlayacaktır.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü iş birliği ile 1 Ağustos 2023’ten bu yana 22 milyar adet içecek ambalajı işaretlenip piyasaya sürülmüştür. Bu sayede, geri dönüşüm oranlarının artırılması hedeflenmektedir.
Ekonomik Katkı ve Sonuç
Ülke ekonomisine yıllık yaklaşık 520 milyon euro katma değer sağlanması beklenmektedir. Bu, geri dönüşüm sisteminin ekonomik faydalarını göstermektedir.
Cam, plastik ve alüminyum malzemeden yapılmış 0,1 L ile 3 L arasındaki tek kullanımlık ambalajlar zorunlu depozito kapsamına alınmıştır. Üzerlerinde depozito logosu olan bu ambalajlar için depozito bedeli ödenecek.