Merkez Bankası Faiz İndirimleri ve Kredi Faizleri Üzerindeki Etkileri
Merkez Bankası’nın (TCMB) faiz indirime beklentilere paralel 250 baz puanlık bir adımla devam etmesi, mevduat ve kredi faizleri üzerinde önemli etkiler yarattı. Bankalar mevduat faizlerine bu indirimleri anında yansıtırken, tüketici ve ticari kredi faizleri aynı oranda düşmemiştir. TCMB politika faizini 250 baz puan indirerek yüzde 42.5 seviyesine getirmiştir. Son üç ayda toplamda 750 baz puanlık indirim gerçekleştirilmiştir.
Faiz İndirimlerinin Mevduat Üzerindeki Etkisi
2024 Aralık ayında başlatılan faiz indirimleri sonucunda 32 günlük TL mevduat faizi, yüzde 50 seviyelerinden yüzde 40’lara kadar gerilemiştir. Bu durum, bankaların mevduat faizlerine yansıttığı indirimlerle birlikte, tasarruf sahipleri için daha cazip hale gelmiştir. Ancak, bu indirimlerin tüketici ve ticari kredi faizlerine yansıması beklenmemektedir.
Merkez Bankası’nın son faiz indirimi, TL mevduat faizlerinde 3 puanlık bir düşüşe yol açmıştır. Ancak, tüketici ve ticari kredi faizleri aynı oranda inmiyor. Bu durum, vatandaşların zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için kredi kartı ve ihtiyaç kredisi kullanmalarına neden olmaktadır. Bankalar ise büyüme sınırı ve takipteki kredilerdeki artış nedeniyle faizleri indirmeye isteksiz görünmektedir.
Ticari Kredi Faizleri ve Reel Sektör Temsilcileri
Yüksek faiz ortamında zorlanan reel sektör temsilcileri, faiz indirimlerini beklemektedir. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “Bankalar ticari kredi faizini düşürmek için ne bekliyor?” diyerek bankaların bu konuda harekete geçmesini istemektedir. TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve ASO Başkanı Seyit Ardıç da finansman sorunun derinleştiğini vurgulayarak, bankaların bir an önce ticari kredi faizlerini düşürmesini talep etmiştir.
Hisarcıklıoğlu, Merkez Bankası politika faizinin 3 ayda 7.5 puan inmiş olduğunu belirtmiştir. Bankalar mevduat faizlerine bu indirimleri anında yansıtırken, ticari kredi faizleri aynı oranda inmiyor. Bu durum, ticari işletmelerin finansman bulma konusunda yaşadığı zorlukları artırmaktadır.
Kredi Kartı ve Kredili Mevduat Faizleri
Kredi kartı ve kredili mevduat faizleri ise son bir yıldır değişmemektedir. Geçim sıkıntısı nedeniyle artan takibe düşen borçlar ve kredi kartı kullanımına rağmen, kredi kartlarında gecikme faizi aylık yüzde 5.05, kredili mevduat hesaplarında gecikme faizi ise yüzde 5.30 seviyesinde uygulanmaktadır. Bu durum, borçlu vatandaşlar için ek bir yük oluşturmaktadır.
Merkez Bankası haftalık faiz istatistiklerine göre, kredili mevduat hesapları dahil ihtiyaç kredilerine uygulanan ortalama faiz oranı 28 Şubat haftasında yüzde 71.41 seviyesinde bulunurken, ticari kredilere uygulanan faiz oranları yüzde 55.25 olmuştur. Bu oranlar, bankaların kredi verme konusundaki isteksizliğini göstermektedir.