KOBİ Kredilerinde Düşüş: Türkiye Ekonomisinin Temel Taşı Zor Günler Geçiriyor
Türkiye ekonomisinin belkemiği olan KOBİ'lerin banka kredilerindeki payı, yüksek maliyetler nedeniyle geriledi. 2024'te KOBİ kredileri yüzde 7,4 daraldı. Bu durum, KOBİ'lerin finansmana erişimini zorlaştırdı.
KOBİ'lerin Ekonomideki Rolü
Küçük ve orta boy işletmeler (KOBİ), Türkiye'deki tüm işletmelerin yüzde 99,7'sini oluşturmaktadır. Bu işletmeler, istihdamın yüzde 70,5'ini, üretimin yüzde 41,6'sını ve ihracatın yüzde 35'ini gerçekleştirmektedir. Ancak, bankacılık sektöründen aldıkları kredi payı, son yıllarda önemli ölçüde azalmıştır.
2024 yılında KOBİ kredilerinin hacmi, yüksek maliyetler ve enflasyonla mücadele politikaları nedeniyle reel olarak yüzde 7,4 daralmıştır. Bu durum, KOBİ'lerin finansmana erişimini daha da kısıtlamıştır. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, KOBİ'lerin toplam kredi hacmi, 2023 sonuna göre yüzde 26,7'ye gerilemiştir.
Kredilerdeki Daralma ve Etkileri
KOBİ kredilerinin bankacılık sektörü içindeki payı, 2023 sonu itibarıyla yüzde 27,5 iken, 2024 sonunda yüzde 26,7'ye düşmüştür. Bu durum, KOBİ'lerin ekonomik katkılarına rağmen bankacılık sektöründen aldıkları payın düşmesi anlamına gelmektedir. Yüksek faiz oranları ve parasal sıkılaştırma, KOBİ'lerin finansman maliyetlerini artırmıştır.
Özellikle mikro ve küçük işletmeler, kredi hacminde en sert daralmayı yaşamıştır. Mikro işletmelerin kredi bakiyesi yüzde 8,3, küçük işletmelerin ise yüzde 13,1 oranında daralmıştır. Bu durum, KOBİ'lerin ekonomik istikrarını tehdit eden bir faktör olarak öne çıkmaktadır.
KOSGEB Destek Programları
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, KOSGEB aracılığıyla KOBİ'ler için iki yeni destek programı başlatmıştır. Bu programlar, küresel rekabetçilik ve kapasite geliştirme odaklıdır. KOBİ'ler, bu programlar aracılığıyla 50 milyon TL'ye kadar kredi kullanabileceklerdir.
Küresel rekabetçilik programı, yenilikçi ürünlerin geliştirilmesi ve üretim süreçlerinin optimize edilmesi gibi hedefler içermektedir. Kapasite geliştirme programı ise, işletmelerin verimliliğini artırmayı amaçlamaktadır. Bu destekler, KOBİ'lerin büyüme yolculuğunda önemli bir fırsat sunmaktadır.
Sonuç ve Gelecek Beklentileri
KOBİ'lerin bankacılık sektöründen aldıkları kredi payının düşmesi, Türkiye ekonomisi için ciddi bir sorun teşkil etmektedir. Bu durum, KOBİ'lerin istihdam ve üretim üzerindeki olumsuz etkilerini artırmaktadır. Yüksek maliyetler ve daralan kredi hacmi, KOBİ'lerin sürdürülebilirliğini tehdit etmektedir.
Ancak, KOSGEB'in başlattığı destek programları, KOBİ'lerin finansmana erişimini kolaylaştırma potansiyeline sahiptir. 2025 yılı itibarıyla bu desteklerin etkileri daha belirgin hale gelecektir. KOBİ'lerin büyüme yolculuğunda sağlanan bu destek, Türkiye ekonomisinin geleceği açısından kritik bir öneme sahiptir.