Kamu İşçilerinin Emeklilik Aylıklarını Etkileyen Prime Esas Kazançlar
Kamu kurumlarında çalışan işçilerin emeklilik aylıkları, prime esas kazançların doğru bildirilmesine bağlıdır. Prime esas kazançlarda yapılacak hatalar, işçinin emekli aylığını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, kamu kurumları ve SGK'nın doğru değerlendirmeleri büyük önem taşımaktadır.
4/a (SSK) sigortalılık statüsüne sahip kamu işçileri, emekli olduklarında aylık hesaplamalarında bildirilen prime esas kazançları dikkate alınmaktadır. Bu kazançların doğru bir şekilde bildirilmesi, emekli aylıklarının hesaplanmasında kritik bir rol oynamaktadır.
Prime Esas Kazançların Hesaplanması
SGK, kamu işçilerinin prime esas kazancını değerlendirirken, ayın 15’inden diğer ayın 14’üne kadar olan dönemi esas alır. Örneğin, 15/12/2024-14/01/2025 tarihleri arası kazançlar, 2024 Aralık ayı sigorta prime esas kazancı olarak kabul edilmektedir. Bu durum, özellikle prime esas kazanç alt ve üst sınırlarının değiştiği zaman dilimlerinde dikkat edilmesi gereken bir ayrıntıdır.
Yılın başında ya da ortasında asgari ücrete yapılan zamlar, prime esas kazancın alt ve üst sınırlarını değiştirebilir. Kamu işçilerinin 2024 Aralık ayından 16 günü 2024 yılına ait alt ve üst sınırlar arasında, Ocak ayından 14 günü ise 2025 yılına ait alt ve üst sınırlar arasında değerlendirilmelidir.
Hatalı Bildirimlerin Sonuçları
2008 Aralık ayına bakıldığında, 2009 yılında artan prime esas kazanç üst sınırının dikkate alınmadan 2008 üst sınırına göre primlerin değerlendirildiği görülmektedir. Bu durum, emekli bir kamu işçisi için 1/1/2009-14/1/2009 tarihleri arasında üst sınırdan yapılan bildirimlerde 14 günlük fark priminin değerlendirilmediğini göstermektedir.
Sonuç olarak, emekli kamu işçilerinin SGK Tescil ve Hizmet Dökümünde her yılın sonunda ya da üst sınırın değiştiği dönemlerde üst sınır kontrolü yapmaları önemlidir. Bu kontroller, emekli aylıklarının hesaplanmasında dikkate alınması gereken bildirimlerin doğru yapılıp yapılmadığını belirlemek için gereklidir.
Kamu Kurumlarının Rolü
Belediyeler ve diğer kamu kurumları, işçi çalıştırmakta ve 4/a (SSK) sigortalılık statüsünden bildirim yapmaktadır. Ancak, işçi çalıştıran kamu kurumlarının prime esas kazanç kabul edilen ya da edilmeyen kalemleri ayırmada zorluk yaşadığı görülmektedir. Bu durum, kamu işçisinin emekli aylığına olumsuz etki yapabilmektedir.
Özellikle, yıllar boyu prime esas kazanç kabul edilmeyen kalemler, aylık tutarında önemli düşüşlere yol açabilmektedir. Kamu işçileri, E-Devlet ekranından hizmet dökümü uygulamasına girerek SGK’ya her ay için yapılan bildirimleri kontrol etmelidir.
Çözüm Yolları
Kamu işçileri, ücret bordrolarındaki brüt tutarı ile hizmet dökümündeki prime esas kazanç bildirimlerini karşılaştırmalıdır. Eğer bordrodaki brüt tutar toplamları, prime esas kazancın üstünde ise, prime tabi olmayan kalemler bulunmaktadır. Bu durumda, hangi kalemlerin prime tabi tutulmadığını belirlemek önemlidir.
Prime tabi olmayan kalemler arasında; ayni yardımlar, doğum, evlenme ve ölüm durumlarında verilen yardımlar, kıdem ve ihbar tazminatı gibi kalemler yer almaktadır. Kamu işçileri, bu kalemlerin varlığını kontrol ederek, emekli aylıklarını artırmak için gerekli adımları atmalıdır.
Sonuç ve Öneriler
Kamu işçileri, emekli olduklarında aylıklarının doğru hesaplanabilmesi için, çalıştıkları kurumlara başvurmalı ve gerekli düzeltmeleri talep etmelidir. Olumsuz yanıt alınması durumunda, dava yoluna giderek prime tabi tutulmayan kalemlerin tespit edilmesi sağlanmalıdır.
Halen çalışan kamu işçilerinin de bildirimlerinin geçmişten bugüne düzeltilmesi için kurumlarına başvurması gerekmektedir. Düzeltme için emekliliği beklemeleri durumunda, SGK tarafından kendilerine ödenen ödenekler olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle, gerekli adımların zamanında atılması büyük önem taşımaktadır.